Table of Contents
Przebiegunowanie, część naukowa
Z powodu duzego zainteresowania tematem, stwierdzilem ze czas napisac dokladniejszy artykul, ktory by wyraznie oddzielal badania naukowe od teorii katastroficznych opartych na legendach, wrozbach i domniemaniach (a to sa te ciekawsze sprawy :D).
Część naukowa
Pierwsza sprawa - tak przebiegunowanie ziemi sie juz zdarzalo. Wedlug badan geologicznych zdarza sie 1-5 razy na milion lat. Dowodem na to sa badania namagnesowania skal ktore krzeply w tamtych okresach, “zapamietujac” kierunek pola magnetycznego. Najdluzsza przerwa trwala miliony lat, a najkrotsza ok 50 tys lat. Wedlug badan geologicznych, ostatnie przebiegunowanie mialo miejsce 780 tys lat temu.
W ciagu ostatnich 150 lat sila pola magnetycznego spadla o 10-15%, a w ciagu ostatnich 2000 lat o ok 35%. Z tego wynika rowniez ze slabniecie pola przyspieszylo w ostatnim czasie.
Pytania i odpowiedzi
Co to jest przebiegunowanie ?
To zmiana biegunow pola magnetycznego. W tym wypadku naturalnie chodzi o ziemie. Tak wiec biegun polnocny (N) zamienia sie z biegunem poludniowym (S). Sytuacja jest jednak bardziej skomplikowana, bo bieguny magnetyczne nie pokrywaja sie z osia obrotu ziemi (ktora czesto blednie jest brana jako bieguny magnetyczne). Tak wiec biegun magnetyczny
Czy ziemia zacznie sie krecic w druga strone ?
Raczej nie, ped ziemi jest zbyt duzy i jest to bardzo malo prawdopodobne zeby ziemia zaczela sie krecic w druga strone, ale sa glosy ze os obrotu ziemi moze sie troche przechylic. Co do przechylenia osi trudno jest mi sie ustosunkowac.
Czy jadro ziemi zacznie sie krecic w druga strone ?
To pytanie jest bardziej skomplikowane. Jadro ziemi mimo wszystko jest nie do konca zbadane i bylo duzo teorii na temat tego jak dziala i wyglada. Jedna z populadniejszych i prostszych teorii mowi ze jadro ziemi to metalowa kula krecaca sie z inna predkoscia niz reszta plaszcza i przez to wytwarza pole magnetyczne. Jednak bardziej dokladne opisy sa juz skomplikowane i malo spopularyzowane. Np teoria dynama magnetohydrodynamicznego, mowi (w uproszczeniu) ze w jadrze przeplyw cieklej materii powoduje powstawanie pola magnetycznego przez samoindukcje. Tak wiec, odpowiadajac na pytanie, bazujac na tej teorii, jadro nie zacznie sie krecic w “druga strone”, poniewaz nie kreci sie w jednym dokladnie okreslonym kierunku. Jako ze pole magnetyczne powstaje z powodu przeplywajacych przez siebie “rzek” materii, nie trzeba doslownie odwrocic kierunku tych rzek, zeby odwrocic pole magnetyczne. (Filmik z [4])
Symulacja komputerowa przebiegunowania przy zalozeniu teorii dynama hydrodynamicznego
(Glatzmaier i Roberts)
Wikipedia Jądro ziemi Wikipedia Dynamo magnetohydrodynamiczne
Czy pole magnetyczne ziemi zniknie (chociaz na chwile) ?
Trudno odpowiedziec na to pytanie, poniewaz skala czasowa takiej zmiany jest trudna do oszacowania. Jedynie moge skorzystac z interpretacji powyzszej symulacji. Wg naukowcow, przebiegunowanie w przeprowadzonej przez nich symulacji trwa kilka tysiecy lat. Nie ma momentu w ktorym pole magnetyczne calkowicie zanika, jedynie moze sie troche bardziej skomplikowac lub lokalnie oslabnac. (Filmik z [3])
Co nam przeszkadza brak pola magnetycznego ?
No wlasnie, co jesli jednak poprzednia symulacja jest bledna i pole mialoby zaniknac na jakis czas. Oczywistym problemem jest klopot z kompasem :) Dla ludzi to nie az tak duzy problem, jednak wiele zwierzat, a szczegolnie ptakow kieruje sie polem magnetycznym w swoich dalekich wedrowkach. Dla nich zmiana polozenia bieguna magnetycznego moze spowodowac ze poleca zupelnie w innym kierunku niz powinny.
Wikipedia Magnetorecepcja
Z innej strony bez pola magnetycznego, pojawia sie problem z wiatrem slonecznym, ktory sklada sie glownie z jonow i jest teraz odchylany przez pole magnetyczne ziemi. Nastepstwa dotarcia calego wiatru slonecznego do ziemi moga byc rozne, od np zwiekszenia zachorowan na raka skory, po (jak to pesymisci oceniaja) wyparowanie atmosfery ziemskiej. (Obrazek z [5])
Czy woda splynie na dol ziemi ? Czy woda sie zagotuje ?
Od razu mowie, ze ja tych pytan nie wymyslam, tylko faktycznie ludzie mi je zadawali :) Nie, woda nie splynie na dol ziemi. Woda “trzyma sie” ziemi z powodu grawitacji, a nie pola magnetycznego. Woda moze jedynie wyparowac, jesli cale promieniowanie slonca dotrze do ziemi, z powodu braku pola magnetycznego. Jednak jest to daleko idaca teoria, wg mnie malo prawdopodobna. Trzeba by dokladniej policzyc ile energii potrzeba zeby zagotowac wode na ziemi i w jakim czasie slonce jest w stanie taka energie dostarczyc.
Czy jest jakies naukowe poparcie dla daty 2012 jako daty przebiegunowania ?
NIE, zdecydowanie nie. Biorac pod uwage wczesniejsze pomiary sily pola magnetycznego, naukowcy szacuja ze minimum zostanie osiagniete pomiedzy rokiem 3000 a 4000. Naturalnie trzeba brac pod uwage ze samo osiagniecie minimum pola magnetycznego nie musi zakonczyc sie przebiegunowaniem.